VAI TRÒ CỦA CHỮ KÝ SỐ VỚI CHUYỂN ĐỔI SỐ NGÀNH Y TẾ
Sau đại dịch Covid-19 , ngành Y tế là điểm sáng về chuyển đổi số, chuyển đổi phương thức làm việc từ môi trường truyền thống sang môi trường số. Trong đó, ký số, lưu trữ điện tử được coi là hệ thống lõi để thúc đẩy chuyển đổi số lĩnh vực Y tế. Trong hai năm đối phó với đại dịch Covid-19, công nghệ đã giúp ngành Y tế gỡ nút thắt trong việc tổ chức tư vấn, khám, chữa bệnh khi những lệch cách ly, phong thỏa cản trở bệnh nhân tiếp cận với cơ sở y tế. Các phần mềm số hóa quy trình khám, chữa bệnh được ứng dụng mạnh mẽ trong hệ thống bệnh viện, phòng khám. Các văn bản điện tử thay cho văn bản giấy như giấy tờ, thủ tục khám chữa bệnh, hồ sơ, bệnh án,…; các chứng từ điện tử dần được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất khi thực hiện các thủ tục điện tử chính là đảm bảo tính định danh người ký và tính toàn vẹn về nội dung tài liệu khi lưu trữ tài liệu. Vì vậy, chữ ký số được sử dụng là một phương thức xác thực, bảo đảm tính đúng đắn, chính xác, toàn vẹn của dữ liệu. Nhờ đó, các tài liệu như hồ sơ, bệnh án điện tử, giấy phép hành nghề y, bảo hiểm y tế điện tử… mới thực sự có giá trị pháp lý để trao đổi, giao dịch trên môi trường số cũng như lưu trữ điện tử trong tổ chức, góp phần hình thành quy trình số hoàn chỉnh. Thế nhưng ký số thông thường không thể đảm bảo tính toàn vẹn về nội dung, chống chối bỏ về thời gian khi mốc thời gian có thể bị thay đổi dễ dàng khiến những tài liệu nhạy cảm về thời gian trong Y tế như hồ sơ, bệnh án điện tử, hợp đồng điện tử, bảo hiểm y tế điện tử… đối mặt với những rủi ro về pháp lý và mất giá trị bằng chứng, chứng cứ. Bên cạnh đó nhu cầu về lưu trữ tài liệu điện tử lâu dài cũng không thể được đáp ứng bởi tài liệu sẽ không thể xác thực được sau thời điểm chứng thư số hết hạn, bị thu hồi hay nhà cung cấp ngừng dịch vụ khi sử dụng ký số thông thường. Trước những hạn chế của ký số thông thường, ký số nâng cao gắn ký đóng dấu thời gian TrustCA Timestamp, cùng công nghệ xác thực lâu dài LTV/LTANS, giúp khắc phục lỗ hổng an ninh của ký số thông thường, chống gian lận, giả mạo cao nhất khi giao dịch điện tử. Đồng thời, ký số nâng cao cho phép kéo dài hiệu lực xác thực tài liệu, đảm bảo tính toàn vẹn, định danh tài liệu lâu dài trong trong 10 năm, 20 hoặc vĩnh viễn. SAVIS là đơn vị ĐẦU TIÊN và DUY NHẤT tại Việt Nam được cấp phép cung cấp dịch vụ chứng thực điện tử cấp dấu thời gian TrustCA Timestamp dưới thương hiệu TrustCA. Bên cạnh đó, SAVIS chính thức trở thành Nhà cung cấp dịch vụ tin cậy QTSP về dịch vụ ký số, con dấu điện tử đảm bảo theo mô hình ký số từ xa Remote Signing đầu tiên tại Việt Nam. Đồng thời đến tháng 10/2021, Bộ Thông tin và Truyền thông chính thức cấp giấy phép cung cấp dịch vụ ký số từ xa cho SAVIS. Trong lĩnh vực Y tế, hệ thống ký số của SAVIS tuân thủ chặt chẽ tiêu chuẩn ISO 17090 về ký số bảo mật. Nhờ đó, SAVIS có thể đáp ứng cả mô hình ký số cơ bản và ký số nâng cao phục vụ xác thực, lưu trữ điện tử lâu dài, chứng thực điện tử, công chứng điện tử trong Y tế theo quy chuẩn quốc tế và pháp luật Việt Nam. Hưởng ứng Ngày Chuyển đổi quốc gia, SAVIS đang triển khai chương trình khuyến mại “Chuyển đổi số quốc gia, khuyến mại thả ga”: Miễn phí 100% trọn bộ giải pháp ký số hàng đầu: Hợp đồng điện tử thông minh – Smart eContract, Giải pháp chứng chỉ, chứng nhận điện tử – SAVIS eCertify. Liên hệ để biết thêm chi tiết về trọn bộ dịch vụ ký số TẠI ĐÂY.
SAVIS phối hợp tổ chức Hội thảo ứng dụng chữ ký số, lưu trữ và liên thông điện tử trong chuyển đổi số lĩnh vực Y tế thành phố Hải Phòng
Sáng ngày 18/5, Hội thảo Ứng dụng chữ ký số, lưu trữ và liên thông điện tử trong chuyển đổi số lĩnh vực Y tế thành phố Hải Phòng được tổ chức và kết nối rộng rãi tới tận hơn 270 điểm tại các phòng, Trung tâm Y tế quận, huyện, các Trạm Y tế xã, phường. Sự kiện có sự tham gia, phát biểu của đại diện Bộ Y tế, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ban Cơ yếu Chính phủ, Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Y tế thành phố Hải Phòng. Hội thảo là một trong những hoạt động nhằm thúc đẩy chuyển đổi số sâu rộng ngành Y tế thành phố Hải Phòng. Ông Nguyễn Trường Nam – Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế chia sẻ về tầm nhìn cùng những nhiệm vụ trọng tâm trong Y tế: “Tầm nhìn của chuyển đổi số ngành y tế tới năm 2030 là việc ứng dụng công nghệ số trong hầu hết các hoạt động, dịch vụ của ngành y tế, hình thành nền y tế thông minh với ba nội dung chính là phòng bệnh thông minh, khám chữa bệnh thông minh và quản trị y tế thông minh. Cụ thể, Y tế hướng tới những giải pháp trọng tâm và toàn diện, bao gồm: phát triển nền tảng chuyển đổi số, phát triển chính phủ số trong Y tế, phát triển kinh tế số trong Y tế, phát triển xã hội số trong Y tế, chuyển đối số trong chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh, chuyển đổi số bệnh viện. Trong đó đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số toàn diện (AI, Big Data, ký số, IoMT, điện toán đám mây…), xây dựng bệnh viện điện tử, không giấy tờ, y tế từ xa.” Các giao dịch điện tử ngày càng trở nên phổ biến. Và hạn chế lớn nhất trong các giao dịch điện tử chính là việc ràng buộc trách nhiệm của các bên liên quan cũng như đảm bảo tính xác thực của các giao dịch. Chữ ký điện tử, chữ ký số ra đời dùng để ký các văn bản điện tử nhằm thúc đẩy giao dịch điện tử. Để bệnh án điện tử, bảo hiểm y tế điện tử thực sự có thể trao đổi, giao dịch trên môi trường số hay lưu trữ điện tử trong tổ chức thì cần có công cụ xác thực, bảo đảm tính đúng đắn, chính xác, toàn vẹn của dữ liệu. Đó chính là vai trò của ký số. Vì vậy, chữ ký số, lưu trữ điện tử là những hệ thống chuyển đổi số quan trọng trong bất kỳ tổ chức nào, giúp hình thành quy trình số hoàn chỉnh. Trong phần trình bày về Ứng dụng chữ ký số, lưu trữ và liên thông điện tử trong chuyển đổi số lĩnh vực Y tế, ông Hoàng Nguyên Vân – Chủ tịch Công ty Cổ phần Công nghệ SAVIS, ông nhấn mạnh:“Ký số thông thường không thể đáp ứng nhu cầu về lưu trữ tài liệu trong dài hạn bởi tài liệu sẽ không thể xác thực được sau thời điểm chứng thư số hết hạn, bị thu hồi hay nhà cung cấp ngừng dịch vụ. Tính toàn vẹn, chống chối bỏ về nội dung cũng không được đảm bảo. Những tài liệu nhạy cảm về thời gian trong Y tế như hồ sơ, bệnh án điện tử, hợp đồng điện tử, bảo hiểm y tế điện tử… đối mặt với những rủi ro về pháp lý và mất giá trị bằng chứng, chứng cứ.” Giải pháp trong trường hợp này là phát triển hệ thống ký số theo tiêu chuẩn ký số nâng cao AdES, công nghệ xác thực lâu dài LTV, LTANS, gắn ký đóng dấu thời gian Timestamp cho phép kéo dài hiệu lực xác thực, đảm bảo tính toàn vẹn lâu dài của tài liệu trong 10 năm, 20 năm hay vĩnh viễn với mức độ chống gian lận cao nhất. Kết hợp với những phương thức ký số mới như ký số từ xa, các tổ chức có thể ký số an toàn theo tiêu chuẩn châu Âu từ bất kỳ đâu, trên bất kỳ thiết bị di động nào mà không phải kết nối thủ công với USB token như trước. Đây sẽ là tương lai của ký số. Để Hội thảo có thêm những góc nhìn thực tế và đa chiều hơn, ông Nguyễn Văn Thường, Giám đốc Bệnh viện Đức Giang – một bệnh viện tuyến đầu tại Hà Nội chia sẻ mô hình chuyển đổi số và ứng dụng chữ ký số của Bệnh viện Đa khoa Đức Giang. Trong khuôn khổ sự kiện, những ý kiến trao đổi thẳng thắn, những thắc mắc từ các điểm cầu đã được các diễn giả, các chuyên gia giải đáp dưới góc nhìn đa chiều và phù hợp với thực tế triển khai tại mỗi cơ sở y tế.
Chứng nhận QTSP mở ra cánh cửa vào sân chơi toàn cầu, thúc đẩy giao dịch điện tử xuyên biên giới Việt Nam – EU
Chứng nhận QTSP – là một trong những chứng nhận quan trọng nhất thuộc Quy định về Định danh điện tử và Dịch vụ tin cậy của Liên minh châu Âu (eIDAS) và cũng là tiền đề cho việc hợp pháp hóa các hợp đồng điện tử, văn bản điện tử, chứng từ điện tử ký kết giữa các cá nhân, tổ chức Việt Nam với đối tác EU, thúc đẩy giao thương, thương mại điện tử, giao dịch điện tử xuyên biên giới. Về chứng nhận QTSP Quy định số 910/2014 của Liên minh châu Âu (còn được gọi là Quy định eIDAS) về định danh điện tử và dịch vụ tin cậy là khung pháp lý toàn diện nhất cho chữ ký điện tử, con dấu điện tử, dấu thời gian điện tử, vận chuyển điện tử và chứng thực trang điện tử. Theo đó, eIDAS công nhận tính hợp pháp của các dịch vụ tin cậy và văn bản điện tử, cho phép ứng dụng dịch vụ tin cậy điện tử, chữ ký điện tử, con dấu điện tử, dấu thời gian điện tử xuyên biên giới giữa toàn bộ các quốc gia thành viên EU. Các cá nhân, tổ chức, cơ quan chức năng của châu Âu không thể từ chối tính bằng chứng của các chứng cứ chỉ vì chúng ở dạng điện tử. Để tạo dựng niềm tin giữa các tổ chức, cá nhân trong thị trường chung châu Âu, quy định eIDAS áp dụng chứng nhận Nhà cung cấp dịch vụ tin cậy đảm bảo (QTSP) như một tiêu chuẩn cao nhất về sự an toàn, tin cậy, bảo mật trong giao dịch điện tử. Hiện nay, chỉ có chữ ký điện tử đảm bảo QES cho cá nhân, con dấu điện tử đảm bảo cho tổ chức QSeal cung cấp bởi nhà cung cấp dịch vụ tin cậy đảm bảo QTSP được công nhận trên toàn lãnh thổ EU về hiệu lực pháp lý tương đương chữ ký tay hoặc dấu mộc của tổ chức mà không phải trải qua bất cứ thủ tục đánh giá hay giải trình nào khác. Chữ ký điện tử đảm bảo QES mang tới sự tin cậy, toàn vẹn, chống chối bỏ cho các cá nhân, thể nhân tham gia giao dịch trên môi trường điện tử, còn con dấu điện tử đảm bảo QSeal đại diện cho tổ chức khi thực hiện đóng dấu lên văn bản điện tử, hồ sơ tài liệu điện tử. Các nhà cung cấp dịch vụ tin cậy thông thường không đủ điều kiện để cung cấp các dịch vụ chữ ký điện tử đảm bảo QES, con dấu điện tử đảm bảo QSeal như QTSP. Cơ chế kiểm định khắt khe và tính tuân thủ tuyệt đối của QTSP Để trở thành Nhà cung cấp dịch vụ tin cậy đảm bảo QTSP, các tổ chức bắt buộc trải qua các cơ chế kiểm định, đánh giá nghiêm ngặt của Cơ quan giám sát quốc gia – Supervisory Body (SB) từ khâu chuẩn bị đánh giá đến khâu hậu kiểm và duy trì dịch vụ sau đánh giá. Tất cả các danh mục quy định bởi eIDAS phải được tuân thủ tuyệt đối trước khi chính thức cung cấp dịch vụ. Trong quá trình hoạt động, nhằm duy trì mức độ tín nhiệm, các QTSP được yêu cầu thực hiện đánh giá tính tuân thủ bởi các cơ quan kiểm định – Conformity Assessment Body (CAB) của EU ít nhất 2 năm/lần. Cơ quan kiểm định tuân thủ (Conformity Assessment Body – CAB) cho các QTSP là đơn vị có kinh nghiệm, chuyên môn được chỉ định bởi cơ quan giám sát quốc gia (Supervisory Body – SB) hoặc cơ quan kiểm định quốc gia (National Assessment Body – NAB). Việc kiểm định tuân thủ sẽ phải được thực hiện trong toàn bộ vòng đời dịch vụ của QTSP từ khi triển khai đến khi chấm dứt hoạt động. Bài kiểm tra đánh giá tuân thủ của các CAB đối với QTSP được xếp hạng nghiêm ngặt bậc nhất tại Châu Âu về kiểm định an toàn cũng như tính sẵn sàng của dịch vụ tin cậy, áp dụng toàn bộ các yêu cầu về cơ sở hạ tầng, chính sách vận hành, quản lý, bảo mật và tiêu chuẩn kỹ thuật được ban hành bởi Viện viễn thông Châu Âu (ETSI) và Viện chuẩn hóa Châu Âu (CEN) như CEN EN 419 241-1, CEN EN 419 241-2, CEN EN 419 221-5, ETSI TS 119 431, ETSI TS 119 432… QTSP và bước tiến đối với dịch vụ ký số và chứng thực điện tử Việt Nam Cũng theo eIDAS, chỉ những nhà cung cấp dịch vụ đảm bảo QTSP mới đủ điều kiện để quản lý thiết bị QSCD thay mặt thuê bao đối với mô hình ký số từ xa Remote Signing. Đối chiếu với các quy định pháp luật Việt Nam như Nghị định 130/2018/NĐ-CP và Thông tư số 16/2019/TT-BTTTT, mô hình ký số từ xa Remote Signing do các QTSP cung cấp đáp ứng đầy đủ những tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc về dịch vụ chứng thực điện tử và chữ ký số, đồng thời vượt trội hơn ở quy trình quản lý, vận hành, an ninh hệ thống nghiêm ngặt bậc nhất thế giới của eIDAS và ISO/IEC 27001. Có thể nói, nếu một tổ chức được công nhận là QTSP theo tiêu chuẩn châu Âu sẽ đồng thời tuân thủ mức độ cao hơn các quy định của Việt Nam về mô hình ký số từ xa quy định tại Thông tư 16/2019/TT-BTTTT. Theo điều 14 của eIDAS, châu Âu cho phép công nhận tính pháp lý của Nhà cung cấp dịch vụ tin cậy ở nước thứ ba bên ngoài Liên minh tương đương QTSP tại EU nếu thỏa mãn cả hai điều kiện: thứ nhất, nhà cung cấp dịch vụ
